کاربرد بازی درمانی در کودکان ناشنوا و دارای مشکلات جسمانی

ارسال شده توسط: samitoys - در تاریخ 1398-01-23

کاربرد بازی درمانی در کودکان ناشنوا و دارای مشکلات جسمانی

در این پزوهش کاربرد بازی درمانی در کودکان ناشنوا و دارای مشکلات جسمانی مورد بررسی قرار گرفته است.کودکان دارای مشکلات جسمانی اغلب واکنشهای قابل مشاهده ای از خود نشان می دهند. علت این امر این است که این کودکان از جانب دیگران احساس عدم کفایت، بی ارزشی و عدم مقبولیت می کنند. مشکلات و شرایط نا مناسبی که این کودکان با آن روبرو هستند بایستی از نظر درمانگر در درجه دوم قرار گیرند. موضوع مهم این است که این کودکان افرادی دارای حقوق و احساسات همسان با دیگران هستند. واکنش هایی که از خود نشان می دهند نبایستی باعث شود که آنان کمتر از دیگران در نظر گرفته شوند. این موضوع در ارتباط با کودکان مبتلا به اختلالات خواندن و مشکلات درسی، ارتباطات ضعیف اجتماعی و اضطراب و سایر اختلالات نیز صادق است، یعنی آنان نیز نبایستی کمتر از دیگر افراد در نظر گرفته شوند، زیرا تمامی کودکان نیازمند احساس ارزش، پذیرش از جانب دیگران و احساس کفایت هستند و وضعیت جسمی کودک نمی تواند این شرایط را تغییر دهد.

واکنش همراه با عدم احساس اعتماد نسبت به بازی درمانگر واکنشی طبیعی  است که کودک به سبب تجارب منفی برخورد با افراد بزرگسال، از خود نشان می دهد و احساس اعتماد کم کم در آنان ایجاد می شود.

لازم است که بازی درمانگر نسبت به این واقعیت حساس باشند که این کودکان به خاطر مشکلاتی که با آن روبرو هستند با دنیای اطراف خود به گونه ای دیگر برخورد می کنند.

پژوهش ها نشان می دهند که در خلال مرحله پیش عملیاتی که سنین دو تا هفت سالگی را در بر می گیرد، این کودکان الگو های ناپخته ای از بازی ها را از خود نشان می دهند و کمتر اقدام به انجام بازی های نمادین می کنند. این اطلاعات برای درک بازی کودکان دارای مشکلات جسمی توسط درمانگر بسیار مفید است. البته بازی درمانگران نیز سعی و کوشش فراوانی در انطباق شرایط بازی با این افراد دارند، مثلاً ممکن است برای اینکه کودک مبتلا به فلج مغزی بتواند مسواک را در دست گیرد از یک تکه کش یا نوار چسب استفاده کند.

بازی درمانی با کودکان ناشنوای پیش دبستانی:

نویسنده: ویولا جکسون اولاین

تأکید بر: اثر بازی درمانی کوتاه مدت کودک محور بر کودکان ناشنوای پیش دبستانی که دارای مشکلات رفتاری می باشند.

 مقدمه:

کودکان ناشنوا به صورت غیر کلامی ارتباط برقرار می کنند، در نتیجه بازی درمانی به عنوان مداخله ای غیر کلامی بایستی نتایج مثبتی به همراه داشته باشد. این پژوهش اثر بازی درمانی کوتاه مدت کودک محور را بر کودکان پیش دبستانی که میزانی از اختلالات رفتاری دارند مورد بررسی قرار می دهد.

طرح و روش تحقیق:

کودکانی که برای این پژوهش اننتخاب شده اند دارای ناشنوایی بوده و از کلاس های خاص کودکان ناشنوا به مرکز بازی درمانی ارجاع داده شده بودند. کودکان برگزیده شده برای این پژوهش ، ویژگی های زیر را دارا بودند:

اختلال ناشنوایی پیش از کسب توان گفتاری

ناشنوایی ۷۰ دسیبل و بیش از آن

هوشبهر ۸۰ و بالاتر از آن

سن تقویمی بین چهار تا شش سال

تشخیص ابتلاء به مشکلات رفتاری توسط روانشناس

۲۴ کودک که تمامی شرایط ذکر شده فوق را داشتند بر اساس سن و جنس به صورت تصادفی به دو گروه کنترل و گواه تقسیم شدند، پس از آن مقیاسهای رشد اجتماعی وایلند، مقیاس پختگی رفتار، مقیاس رتبه بندی رفتار کودک، و مشکلات رفتاری به عنوان پیش آزمون و پس آزمون اجرا گردیدند. از والدین و درمانگران شنوایی درخواست شد تا چک لیست هایی را تکمیل نمایند و کودکان را پیش از شرکت در برنامه بازی درمانی و پس از آن مورد ارزیابی قرار دهند.

مداخله:

کودکان گروه آزمایش به مدت ده هفته، هفته ای یک بار به صورت انفرادی در جلسات ۵۰ دقیقه ای بازی درمانی با یک درمانگر حرفه ای شرکت کردند، شیوه انتخاب شده شیوه غیر جهت یافته درمانی با توجه به هشت مرحله اساسی اکسلاین بود و در طول جلسات بازی درمانی این روش دنبال شد. ابزارهای مورد استفاده برای بازی درمانی نیز، ابزارهایی استاندارد بوده و شامل اسباب بازی هایی بودند که توسط اکسلاین و گینو توصیه شده اند. کودکان گروه کنترل جلسات ۳۰ دقیقه ای بازی آزاد را به صورت انفرادی با یک فرد داوطلب آموزش ندیده گذراندند.

نتایج:

تحلیل آماری نتایج و امتیازات بدست آمده از مقیاس وایلند نشان دهنده افزایش معنی داری در الگو رفتارهای پخته اجتماعی برای کودکان گروه آزمایش بود. اما سایر مقیاس ها تفاوت معنی داری نشان ندادند. به اعتقاد اوالاین سایر مقیاس ها برای کودکان مبتلا به ناشنوایی شدید چندان مناسب نمی باشند و شناخت درستی را از رفتار فرد بدست نمی دهند. در سطوح کیفی، اطلاعات بدست آمده از پرسش نامه ها نشان دادندکه بر اساس گزارش والدین و مربیان هفت نفر از کودکان گروه آزمایش تغییرات رفتاری مثبتی را در انتهای جلسات بازی درمانی از خود نشان دادند.

تفسیر:

اوالاین معتقد است که زبان واقعی کودک ناشنوا ارتباطات غیرکلامی است، این موضوع و اعتقاد به آن باعث می شود که بازی درمانی یکی از بهترین و سودمندترین ابزارهای مداخله در آموزش و درمان این گروه باشد. کودکانی که با ناشنوایی به دنیا می آیند نمی توانند کنجکاوی خود را به صورت کلامی در مورد دنیای اطراف خود ارضا کنند، این امر ممکن است سبب گوشه گیری، عصبانیت، عدم واکنش عاطفی و احساسی نسبت به خواسته های خود و دیگران، و ناامیدی شود. اوالاین معتقد است که به سبب پویایی محیط امکان تجربه، پذیرش از خود نیز برای این افراد وجود ندارد. بازی درمانی می تواند ابزاری برای کسب این توانمندی در اختیار این کودکان قرار دهد و فرصتی را فراهم کند تا از مسیری امکان برقراری ارتباط بیابند که پیش از آن برایشان ممکن نبود.